Als centrale banken zouden beginnen met het verstrekken van krediet via een   Central Bank Digital Currency (CBDC)  , zou dat grote veranderingen teweegbrengen in het bankwezen en de financiële sector. Het kan leiden tot fundamentele verschuivingen in de rol van commerciële banken, de manier waarop krediet wordt verstrekt, en hoe mensen en bedrijven omgaan met hun financiële transacties. Hier zijn enkele belangrijke effecten die we kunnen verwachten:

    1.   Vermindering van de rol van commerciële banken  

   Traditioneel verstrekken commerciële banken kredieten aan bedrijven en particulieren door middel van spaargelden die ze van klanten aantrekken. Als centrale banken echter direct kredieten gaan verstrekken via een CBDC, zouden commerciële banken hun belangrijkste functie verliezen, namelijk de rol van kredietverstrekker. Dit kan leiden tot een verminderde vraag naar diensten van commerciële banken en mogelijk zelfs tot een krimp van het aantal commerciële banken.

    2.   Verlies van deposito’s bij commerciële banken  

   Als consumenten en bedrijven de mogelijkheid krijgen om rekeningen direct bij de centrale bank te openen (via de CBDC), kunnen ze hun deposito’s uit commerciële banken halen en overboeken naar centrale bankrekeningen. Dit zou de liquiditeit van commerciële banken aanzienlijk verlagen, omdat banken afhankelijk zijn van deze deposito’s om kredieten te verstrekken. Hierdoor kan hun capaciteit om leningen aan te bieden afnemen, wat de commerciële kredietverlening verder beperkt.

    3.   Herdefiniëring van de kredietmarkt  

   In een systeem waar de centrale bank de belangrijkste kredietverstrekker is via een CBDC, zou de kredietverlening mogelijk meer gecentraliseerd worden. Dit zou kunnen leiden tot:

   –   Directe kredietverlening door de centrale bank  : De centrale bank zou leningen kunnen verstrekken aan bedrijven en individuen, met mogelijk strengere voorwaarden of beleidsdoelstellingen in het achterhoofd, zoals stimulering van groene energie of innovatie.

   –   Efficiëntere krediettoewijzing  : Met toegang tot veel gegevens via de CBDC kan de centrale bank meer gegevensgestuurde beslissingen nemen bij het toewijzen van krediet, wat de efficiëntie van de kredietmarkt kan verbeteren.

    4.   Verlies van winstgevendheid voor commerciële banken  

   Kredietverstrekking is een van de belangrijkste bronnen van inkomsten voor commerciële banken, dankzij de rente die ze verdienen op leningen. Als centrale banken deze rol overnemen, verliezen commerciële banken een aanzienlijke bron van inkomsten. Dit kan hun winstgevendheid ondermijnen, wat op zijn beurt kan leiden tot hogere kosten voor andere bankdiensten of zelfs een verschuiving naar meer niche- of gespecialiseerde diensten om hun rol te herdefiniëren.

    5.   Verandering in risicoprofielen  

   Commerciële banken nemen risico’s op zich bij het verstrekken van krediet en ontvangen rente in ruil voor dat risico. Als de centrale banken via CBDC’s direct krediet verstrekken, zou het risico van wanbetaling kunnen verschuiven van commerciële naar centrale banken. Dit kan zorgen voor een situatie waarin:

   –   Centrale banken meer risico dragen  : De centrale bank zou voorzichtiger kunnen zijn met kredietverlening, wat kan leiden tot strengere kredietvoorwaarden en mogelijk een afname van de totale kredietverstrekking in de economie.

   –   Risico-arbitrage  : Commerciële banken kunnen zich richten op risicovollere leningen of nichemarkten, waar de centrale bank mogelijk minder snel krediet zal verstrekken, zoals start-ups of innovatiesectoren.

    6.   Innovatie en concurrentie  

   De komst van een CBDC en het centraliseren van kredietverlening zou innovatie kunnen stimuleren in de commerciële bankensector, aangezien commerciële banken gedwongen worden om nieuwe, gespecialiseerde diensten aan te bieden om te overleven. Banken kunnen zich bijvoorbeeld meer richten op vermogensbeheer, fintech-oplossingen of andere gepersonaliseerde diensten. Ook zouden banken kunnen innoveren op het gebied van decentrale financiering (DeFi) of blockchaintechnologie.

    7.   Monetair beleid wordt directer  

   Centrale banken hebben normaal gesproken indirecte controle over kredietverlening via rentetarieven en liquiditeitsmaatregelen. Met een CBDC en directe kredietverlening kunnen centrale banken veel directer invloed uitoefenen op hoeveel krediet er in de economie beschikbaar is. Dit geeft centrale banken de mogelijkheid om nauwkeuriger te sturen op economische groei, inflatie en werkgelegenheid, wat hun effectiviteit in het uitvoeren van monetair beleid kan vergroten.

    8.   Systeemrisico’s en stabiliteit  

   Het verschuiven van kredietverstrekking naar centrale banken zou ook nieuwe systeemrisico’s kunnen introduceren. Als de centrale bank de enige grote kredietverstrekker is, zou een fout in hun risicobeheer of een crisis bij de centrale bank ernstige gevolgen kunnen hebben voor de hele economie. De concentratie van financiële macht kan een kwetsbaarheid vormen voor het systeem, vooral als er een verstoring optreedt in de werking van de CBDC-infrastructuur.

    Samenvattend

Als centrale banken via CBDC’s de kredietverlening zouden overnemen, zou dat grote gevolgen hebben voor commerciële banken. Hun rol als kredietverstrekker zou afnemen, wat kan leiden tot minder winstgevendheid, een verschuiving naar nieuwe businessmodellen en een grotere afhankelijkheid van de centrale bank voor economische stabiliteit. Het kan leiden tot een efficiëntere kredietmarkt, maar brengt ook risico’s van centralisatie en afhankelijkheid van de centrale bank met zich mee.