Het verhaal van het gezin Jan Modaal: belastingen in de praktijk.

We volgen een gezin van vier personen: een vader, moeder en twee kinderen van 12 en 14 jaar oud. Vader werkt fulltime en verdient €6.000 bruto per maand (ofwel €72.000 per jaar). Moeder werkt niet en zorgt voor de kinderen. Het gezin huurt een woning in de vrije sector, rijdt in een auto, doet boodschappen, gaat uit eten, rookt en gaat op vakantie. Op het eerste gezicht lijkt het inkomen ruim, maar hoeveel houden ze werkelijk over na belastingen? We houden geen rekeing met vakantie geld, dertiende maand etc.

1. Directe inkomstenbelasting

   Vader verdient €6.000 bruto per maand, maar een groot deel daarvan wordt direct ingehouden door de belastingdienst.

   In Nederland betaal je inkomstenbelasting en sociale premies over je inkomen, verdeeld over twee belastingschijven: 
   Tot €37.149: 36,93% 
   Boven €37.149: 49,50% 

   Gemiddeld betaalt vader ongeveer 42% inkomstenbelasting op zijn inkomen. 

   Inkomstenbelasting per maand: 
   €6.000 × 42% = €2.520 

   Dit betekent dat het gezin start met een nettoinkomen van ongeveer €3.480 per maand.

2. Woonlasten
   
   Het gezin huurt een woning in de vrije sector. De huur bedraagt €1.500 per maand. Hoewel er geen btw op huur wordt geheven, betaalt de verhuurder inkomstenbelasting over de huuropbrengsten. Dit wordt indirect doorberekend in de huurprijs. Stel dat 20% van de huurprijs als belastingcomponent kan worden beschouwd.

   Indirecte belasting op huur: 
   €1.500 × 20% = €300 per maand

3. Energiebelasting

    

   Het gezin betaalt €250 per maand voor gas, elektriciteit en water. In Nederland zijn energiebelasting en btw belangrijke onderdelen van deze rekening. Ongeveer 50% van de energiekosten bestaat uit belastingen.

   Belastingen op energie: 
   Energiebelasting: €125 
   Btw (21%): €43,50 
   Totaal belastingen: €168,50 per maand

4. Vervoer: auto en benzine

    

   Het gezin rijdt in een benzineauto. De kosten voor de auto zijn als volgt: 

   Brandstof: Het gezin rijdt 1.000 km per maand en gebruikt 100 liter benzine (€2,10 per liter). Van deze prijs is €1,19 belasting per liter (accijns en btw).

   Belasting op benzine: 100 × €1,19 = €119 per maand 

   Wegenbelasting: Voor een gemiddelde benzineauto (1.200 kg) betaalt het gezin €50 per maand.

   Verzekering en onderhoud: Stel dat deze kosten €150 per maand bedragen, met een btwcomponent van 21%. 

   Btw op autokosten: €150 × 21% = €26,03 per maand 

   Totale belastingen op vervoer: 
   €119 (benzine) + €50 (wegenbelasting) + €26,03 (btw) = €195 per maand

5. Boodschappen
   Het gezin besteedt €500 per maand aan boodschappen. Op de meeste voedingsmiddelen wordt 9% btw geheven. Bovendien worden de loonkosten van supermarktmedewerkers (die inkomstenbelasting betalen) indirect doorberekend in de prijzen.

   Btw op boodschappen:
   €500 × (9/109) = €41,28 per maand

6. Roken
   Beide ouders roken. Samen roken ze 60 pakjes sigaretten per maand, tegen een gemiddelde prijs van €8,20 per pakje. Accijnzen en btw maken ongeveer 77% van de prijs uit.

   Belasting op sigaretten:
   €492 × 77% = €378 per maand

7. Uit eten
   Het gezin gaat 2 keer per maand uit eten, met een gemiddelde rekening van €150 per keer. Op restaurantbezoek wordt 9% btw geheven, en een deel van de kosten zijn loonkosten waarover het personeel inkomstenbelasting betaalt.

   Belastingen op uit eten: 
   Btw: €300 × (9/109) = €24,77 
   Doorberekende loonbelasting: €300 × 30% × 40% = €36  Totaal: €61 per maand

8. Vakantie
   Het gezin maakt één vliegreis per jaar. De tickets kosten €1.200 totaal, inclusief vliegbelasting van €26 per persoon. Gespreid over 12 maanden bedraagt dit:

   Vliegbelasting per maand:
   €104 ÷ 12 = €8,67 per maand

9. Gemeentelijke heffingen
   Tot slot betaalt het gezin gemeentelijke belastingen, zoals afvalstoffenheffing en rioolheffing. Deze kosten bedragen samen ongeveer €115 per maand.

Totale belastingafdrachten
Hier is een overzicht van alle belastingcomponenten:

 Categorie | Belasting per maand

• Directe inkomstenbelasting | €2.520,-
• Woonlasten (huur) | €300,-
• Energie | €168,50
• Vervoer (auto, benzine) | €195,-
• Supermarktboodschappen | €41,28
• Roken | €378,-
• Uit eten gaan | €61,-
• Vakantie | €8,67
• Gemeentelijke heffingen | €115,-

Totaal belastingen | €3.787,45

Conclusie: belastingdruk

Het bruto inkomen van het gezin bedraagt €6.000 per maand, maar hun totale belastingafdrachten (direct en indirect) komen uit op €3.787,45 per maand.

Belastingdruk in percentage:  

 €3.787,45 ÷ €6.000 ≈ 63,12%

Naar 70% belastingdruk? Kan ook maar dan moeten de ouders en of kinderen dus meer biertjes en whisky weg tikken.